وحید محمدنژاد؛ علی خدمت زاده
چکیده
در مقاله حاضر اقدام به تهیه نقشه شاخص گرادیان طولی رودخانههای ارتفاعات شمال دامغان با استفاده از ابزارهای اتوماتیک در محیط GIS شده است. هدف اصلی این پژوهش، ارائه روشی اتوماتیک جهت ترسیم نقشه شاخص SL با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی و در مرحله بعد تحلیل ارتباط آن با تکتونیک منطقه است. بدین منظور از مدلهای رقومی ارتفاعی (DEM 12.5m)، نقشههای ...
بیشتر
در مقاله حاضر اقدام به تهیه نقشه شاخص گرادیان طولی رودخانههای ارتفاعات شمال دامغان با استفاده از ابزارهای اتوماتیک در محیط GIS شده است. هدف اصلی این پژوهش، ارائه روشی اتوماتیک جهت ترسیم نقشه شاخص SL با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی و در مرحله بعد تحلیل ارتباط آن با تکتونیک منطقه است. بدین منظور از مدلهای رقومی ارتفاعی (DEM 12.5m)، نقشههای زمین شناسی 1:100000 و توپوگرافی 1:25000 استفاده شد. به منظور محاسبه و استخراج این شاخص از دادههای رقومی ارتفاعی به جای نیمرخ طولی رودخانه استفاده شده است تا بتوان مقادیر شاخص را به صورت سطحی و برای کل منطقه نشان داد. مقادیر SL، برای نقاط میانی منحنی میزانهایی با فاصله 50 متری محاسبه و سپس با استفاده از روشهای درون یابی، برای کل منطقه محاسبه گردید. همچنین شاخصهایی چون انتگرال هیپسومتری حوضهها، شیب متوسط و ارتفاع متوسط برای تمامی حوضهها برآورد شد. محاسبات و ترسیم نقشهها با استفاده از نرم افزار Arc GIS 10.6 و QGIS 3.4 انجام گرفت. نتایج نشان میدهد که روش حاضر با توجه به اتوماتیک بودن آن با دقت و سرعت بالایی قادر به تهیه نقشه شاخص SL است. همچنین نتایج نشان میدهد که مقادیر شاخص SL، در مناطق مرکزی منطقه مورد مطالعه و در امتداد گسلهای اصلی (روند غربی ـ شرقی)، بالاست. بنابراین وجود گسلها و بالاآمدگی ناشی از آنها، ارتباط زیادی با مقادیر بالای گردایان طولی رودخانه دارد.